Kuchnia ukraińska jest niezwykle bogata i różnorodna, a w wielu potrawach także podobna do polskiej. Wśród wielu charakterystycznych dla niej potraw prym wiodą pierogi, czyli wareniki (varenyky). To pierogi o średniej wielkości o kształcie półksiężyców przygotowywane na słono lub na słodko. Ich wersji jest obecnie kilkadziesiąt, a niemal każda gospodyni może się pochwalić swoim sekretnym sposobem na przygotowanie pysznych pierogów ukraińskich. Co ciekawe od ich podstawowej wersji z ziemniakami z dodatkiem sera wzięły się polskie pierogi ruskie, których nazwa jest związana z dawną Rusią Czerwoną, czyli Ukrainą.
Początkowo podstawową cechą Wareników były ich bezmięsne farsze. Tym m.in. różniły się od pielmieni, które charakteryzują się farszem mięsnym. Jednak z czasem mięso, a także podroby trafiły do nadzienia wareników.
Pochodzenie tego dania nie jest do końca jasne, ale wielu badaczy przyjmuje, że mogły przybyć na te tereny z Bliskiego Wschodu lub z Bałkanów. Skąd by jednak nie pochodziły, na pewno doskonale przyjęły się na Rusi, gdzie zostały zaadaptowane do miejscowych warunków i otrzymały farsze, które spotkać można przede wszystkim w tej części Europy. W oryginale farsz wareników był wykonany z ziemniaków lub kaszy czasem z dodatkiem sera. Dziś można skosztować tych pysznych pierogów z nadzieniem z samych ziemniaków, ziemniaków z serem, kaszą, kaszą z serem, serem na słono lub słodko, kapustą, kapustą z ziemniakami, kapustą z grzybami, wątróbką i smażoną cebulką, gotowanym mięsem mielonym z cebulką, makiem i bakaliami, wiśniami, truskawkami, jabłkami i w wielu innych smakach.
Przygotowanie ukraińskich pierogów nie różni się znacząco od tych znanych z polskiej kuchni. Jednak ze względu na użycie gorącej wody z olejem dodawanej do ciasta odznaczają się one nadzwyczajną delikatnością i elastycznością. To jeden z podstawowych wyróżników tej potrawy. Jeśli chcemy przygotować wareniki, przepis jest bardzo łatwy.
Mąkę przesiać na stolnicę i dodać ¾ szklanki gorącej wody wymieszanej z 2 łyżkami oleju. Początkowo mieszać widelcem, by uniknąć poparzenia, a następnie zagnieść rękami aż stanie się sprężyste. Odstawić pod przykryciem na kilkanaście minut by ciasto „odpoczęło”
Klasyczny farsz na wareniki robi się z ziemniaków z zasmażaną cebulką. Jego przygotowanie jest bardzo proste.
Ziemniaki obrać i ugotować, a następnie przecisnąć przez praskę. Cebulę drobno posiekać i podsmażyć do zarumienienia. Połączyć cebulę z ziemniakami, doprawić solą i pieprzem wedle własnego smaku i uznania.
Ciasto podzielić na części, rozwałkować i wycinać z niego krążki. Na każdy krążek nałożyć farsz, zlepić brzegi i odłożyć na kilka minut. Gotować w osolonej wodzie do wypłynięcia na jej powierzchnię.
Ciężko policzyć ile wersji wareników funkcjonuje w ukraińskiej kuchni. Oprócz klasycznych ziemniaczanych można je wykonać z farszem z ziemniaków i sera jak w przypadku znanych w Polsce pierogów ruskich.
Ciekawym połączeniem jest nadzienie z ziemniaków z kapustą kiszoną.
Ziemniaki obrać i ugotować do miękkości, a następnie przecisnąć przez praskę. Cebulę posiekać i podsmażyć na oleju. Gdy się przyrumieni dodać do niej odsączoną z soku kiszoną kapustę. Smażyć 15 min, doprawić solą i pieprzem, a następnie połączyć z ziemniakami.
Wareniki można też przygotować z farszem mięsnym.
Mięso ugotować w osolonej wodzie, a po ostudzeniu zmielić w maszynce. Cebulę podsmażyć na oleju do zarumienienia i dodać do mięsa. Doprawić do smaku solą i pieprzem.
Wareniki podaje się zwykle ugotowane z wody i polane roztopionym masłem z cebulką lub kwaśną śmietaną. Można też spotkać serwowanie pierogów ukraińskich w wersji podsmażonej ze śmietaną. W wersji na słodko wareniki podaje się polane masłem i kwaśną śmietaną i posypane cukrem.